Wymagania edukacyjne: Oblicza geografii 2, zakres rozszerzony Poziom wymagań Nr lekcji I. 1. Temat lekcji Konieczny (2) Rozszerzający (4) Dopełnia Author: Szymon Biernacki
Ludność i urbanizacjaNie da się dokładnie określić liczby ludności na świecie. Dane statystyczne z 2011 r. pokazują, że Ziemię zamieszkiwało 7 miliardów ludzi, z czego 4,2 miliarda w samej Azji. Liczba ludności na świecie co roku zwiększa się o 70 milionów. Jeśli liczba ludności nadal będzie rosła w takim tempie, to szacuje się, że w 2070 r. na świecie będzie mieszkało aż 9,4 miliarda latach 50. XX w. w Afryce odnotowano największy przyrost ludności, najmniejszy zaś w Europie. Przyrost naturalny – jest to różnica pomiędzy liczbą urodzeń żywych a liczbą porównać przyrost naturalny w wybranych krajach lub regionach, przelicza się go na tysiąc mieszkańców wybranego obszaru i wyraża w promilach – jest to współczynnik przyrostu naturalnego. Eksplozja demograficzna –przez tysiąclecia umieralność zarówno dzieci, jak i dorosłych ludzi była wysoka, ponieważ nie znano medycyny w postaci takiej, w jakiej znamy ją my teraz. W XX w. zauważono, że rozwój społeczno-gospodarczy oraz postępy w medycynie przyczyniły się do dużego wzrostu liczby ludności. Spadła umieralność i nowo narodzonych dzieci, i dorosłych. Czas trwania życia zaczął się wydłużać. To właśnie gwałtowny i dynamiczny przyrost naturalny nazywamy eksplozją demograficzną i można o niej mówić, kiedy współczynnik przyrostu naturalnego jest wyższy niż 30 promili. Model przejścia demograficznego Wieloletnie badanie i analizowanie współczynników urodzeń i zgonów i przyrostu naturalnego umożliwiło powstanie modelu przejścia demograficznego. Składa się on z pięciu faz rozwoju społeczeństw: – faza I – występuje w społeczeństwach o niskim poziomie rozwoju, dlatego wysoki jest w niej współczynnik urodzeń i zgonów. Obecnie jedynie plemiona Amazonii czy koczownicze ludy Afryki znajdują się w tej fazie. – faza II – dzięki rozwojowi i dostępowi do medycyny współczynnik zgonów zmniejsza się i wzrasta przyrost naturalny. W tej fazie znajdują się, np. Kenia i Sri Lanka. – faza III – bardzo wysokie wartości przyrostu naturalnego. W tej fazie obecnie znajdują się Indie, Meksyk czy Indonezja. – faza IV – dzięki znajomości metod planowania rodziny i wysokiemu poziomowi opieki medycznej zmniejsza się przyrost naturalny. W fazie tej znajdują się kraje wysoko rozwinięte, np. Hiszpania czy Belgia – faza V – ujemny przyrost naturalny, czyli pod względem demograficznym następuje regres. W tej chwili w tej fazie znajdują się Niemcy, Ukraina czy Węgry Na podstawie różnic, jakie występują w ludności poszczególnych krajów (wiek, płeć, wykształcenie, źródło utrzymania) można stworzyć analizy, które przedstawiają strukturę demograficzną wybranego społeczeństwa. Struktura wiekowa – określa się ją na podstawie procentowego udziału poszczególnych grup wiekowych w całkowitej liczbie mieszkańców danego obszaru. Podział uwzględniający wiek: – dzieci 0–14 lat – młodzież i dorośli 15–64 lata – osoby starsze powyżej 64 roku życia Średnia długość trwania życia ma ogromny wpływ na strukturę wieku i zależy przede wszystkim od poziomu higieny, poziomu i dostępności do usług i opieki medycznej, sposobu odżywiania się, a także od sytuacji politycznej danego obszaru. Najniższy poziom wartości tego wskaźnika występuje w krajach nisko rozwiniętych, gdzie średnia długość życia może wynosić nawet tylko 32 lata (np. w Suazi). Wartość tego wskaźnika wygląda zupełnie inaczej w krajach wysoko rozwiniętych, gdzie średnia długość życia może wynosić nawet 80 lat (np. we Francji czy w Polsce). Struktura płci – przedstawia procentowy stosunek kobiet do mężczyzn w danym społeczeństwie. Strukturę tę przedstawia się za pomocą dwóch współczynników: – współczynnika feminizacji, czyli liczby kobiet przypadającej na stu mężczyzn, – współczynnika maskulinizacji, czyli liczby mężczyzn przypadających na sto kobiet. Współczynnik maskulinizacji jest większy w krajach słabo rozwiniętych, ponieważ umieralność kobiet jest tam większa, ze względu na pracę w zagrażających życiu warunkach. W krajach wysoko rozwiniętych sytuacja wygląda inaczej, głównie dzięki wysokiemu wykształceniu kobiet i dostępowi do dobrej opieki medycznej. Problemem jest natomiast wyższy wskaźnik umieralności mężczyzn, ponieważ są oni bardziej podatni na choroby cywilizacyjne niż kobiety. Struktura zatrudnienia – składa się na nią dostępność do miejsc pracy, poziom wykształcenia i zawodowa aktywność społeczeństwa. Ze względu na zdolność do aktywności zawodowej wyróżnia się trzy grupy ludności w wieku: – przedprodukcyjnym – poniżej 18 roku życia, – produkcyjnym – ten podział uzależniony jest od progu wieku emerytalnego. W Polsce dla kobiet jest to 18–60 lat, dla mężczyzn 18–65 lat, – poprodukcyjnym – osoby, które już osiągnęły wiek emerytalny i przeszły na emeryturę. Wyróżnia się także dwie grupy ludności, które klasyfikuje się ze względu na źródło utrzymania: – czynną zawodowo, czyli inaczej aktywną zawodowo – osoby, które pracują zawodowo oraz osoby zarejestrowane jako bezrobotne, – bierną zawodowo – do tej grupy należą między innymi dzieci, młodzież w wieku szkolnym, a także emeryci i renciści, którzy już nie są zawodowo czynni. Kiedy na danym obszarze wzrasta udział ludności w wieku średnim i osób w podeszłym wieku, a przy tym zauważalny jest niski udział dzieci w strukturze wieku na ogólną liczbę mieszkańców, możemy mówić o starzeniu się społeczeństwa. Zjawisko to występuje głównie w krajach wysoko rozwiniętych i jest efektem rozwoju medycyny, większej dostępności do usług medycznych, większej świadomości kobiet w kwestii planowania rodziny i ogólnodostępnych środków antykoncepcyjnych. Niestety ma to ogromny wpływ na gospodarkę, ponieważ jest mniej osób w wieku produkcyjnym, co z kolei prowadzi do zmniejszenia się dochodu państwa. Zwiększają się także wydatki na emerytury i renty oraz na opiekę medyczną. Rozmieszczenie ludności W XX w. duży wpływ na rozmieszczenie ludności miały czynniki przyrodnicze: – warunki klimatyczne, – warunki glebowe – ułatwiało to pracę na roli, – rzeźba terenu – wybierano głównie obszary nizinne, – dostęp do słodkiej wody, – występowanie surowców naturalnych. Teraz to czynniki pozaprzyrodnicze mają największy wpływ na rozmieszczenie ludności. Są to: 1. czynniki społeczno-gospodarcze: – poziom rozwoju gospodarczego regionu, – poziom rozwoju rolnictwa, przemysłu i usług, – poziom bezrobocia, – poziom urbanizacji, – wysokość przyrostu naturalnego, – zamożność społeczeństwa; 2. czynniki polityczne: – sytuacja polityczna danego obszaru, – konflikty zbrojne (to, czy na danym obszarze toczą się jakieś konflikty, czy dany kraj bierze udział w konfliktach zbrojnych innych państw), – przepisy prawa, które regulują możliwość osiedlenia się na danym obszarze. Bariery osadnicze Są to bariery, których człowiek mimo rozwoju cywilizacji ani technologicznego nie jest w stanie pokonać. Przeszkody te mogą niekorzystnie wpływać na zdrowie i funkcjonowanie organizmu człowieka. Do takich przeszkód należą: – bariera termiczna – czyli niskie bądź wysokie poziomy temperatury. Jedne występują w strefie okołobiegunowej, drugie w strefie klimatów równikowego i zwrotnikowego suchego. Jedne i drugie temperatury niekorzystnie wpływają na organizm człowieka, a także uniemożliwiają uprawę roli; – bariera wysokościowa – im wyżej nad poziomem morza, tym trudniej oddychać (jest to efekt gęstniejącego powietrza oraz zawartości tlenu w nim). Na terenach górzystych także rozwój rolnictwa będzie bardzo utrudniony; – bariera wodna – jak w przypadku temperatur, albo jest za mało wody, co wiąże się z suszami i niemożliwością rozwoju rolnictwa, albo z jej nadmiarem; – bariera świetlna – najczęściej jest to brak światła słonecznego, co nazywa się zjawiskiem nocy polarnej. Utrudnia to funkcjonowanie człowieka w rytmie dobowym, a także uniemożliwia rozwój rolnictwa. Obszary lądowe ze względu na stopień zasiedlenia i wykorzystania gospodarczego dzielimy na: – ekumenę – tereny stale zamieszkiwane i zagospodarowywane przez człowieka, – subekumenę – tereny, które tylko czasowo są wykorzystywane przez człowieka w celu zamieszkania i wykorzystania gospodarczego, np. półpustynie w Australii czy niektóre partie gór,– anekumenę – obszary, których nikt nie zamieszkuje ani nie wykorzystuje gospodarczo, są po prostu bezludne, np. Antarktyda, na której znajdują się jedynie stacje badawcze. Migracja – przemieszczenie się ludzi z jednego obszaru na drugi. Migracja może mieć charakter stały, czyli miejsce zamieszkania zmienia się na stałe lub okresowy, np. kiedy ktoś na kilka miesięcy wyjeżdża do pracy za granicę. Imigracja – napływ ludności na dane terytorium. Emigracja – odpływ ludności z danego terytorium. Natomiast powrót ludności na pierwotnie zamieszkiwane przez siebie terytorium nazywamy reemigracją. Odmiany ludzkie Na świecie są trzy podstawowe odmiany ludzkie: – biała, europeidalna – a w niej takie odmiany jak: europejska, semicko-chamicka, indyjsko-irańska; – żółta, mongoloidalną – a w niej takie odmiany jak: azjatycka oraz amerykańska, która obejmuje Indian i ich potomków. – czarna, negroidalna – a w niej takie odmiany jak: afrykańska i australijska. Ponieważ dzięki migracjom i ułatwieniu podróży nacje łączą się ze sobą, powstały nowe odmiany ludzkie: – Mulaci – potomkowie odmiany białej (europeidalnej) i czarnej (negroidalnej), – Metysi – potomkowie odmiany białej (europeidalnej) i żółtej (mongoloidalnej), – Zambosi – potomkowie odmiany czarnej (negroidalnej) i żółtej (mongoloidalnej). Języki: Język polski należy do rodziny języków indoeuropejskich. Tymi językami posługuje się najwięcej ludzi na świecie. Należą do nich: – języki romańskie – francuski, włoski, hiszpański, portugalski, rumuński, – języki germańskie – angielski, niemiecki, holenderski, szwedzki, jidysz, – języki celtyckie – irlandzki, szkocki, walijski, bretoński, – języki słowiańskie – polski, czeski, słowacki, rosyjski, bułgarski, ukraiński, – języki bałtyckie – litewski, łotewski, – inne, np. grecki, albański. Religie świata Trzema najważniejszymi religiami świata są: – chrześcijaństwo, – islam, – buddyzm. Religia wywiera wielki wpływ na życie społeczeństwa, kształtuje postawy życiowe ludzi, system wartości, jakim kierują się wyznawcy danej religii. Wpływa także na stosunki społeczne i gospodarcze na całym świecie, na rozwój kultury i sztuki ( malarstwo i architektura). Kręgi cywilizacyjne, czyli inaczej kulturowe, możemy wyodrębnić dzięki różnicom religijnym, językowym i etnicznym mieszkańców poszczególnych obszarów: 1. Zachodni – jego podstawą jest chrześcijaństwo, główne zasady to swoboda jednostki, indywidualizm, poszanowanie godności człowieka, otwartość na cudze zdobycze nauki i techniki oraz znaczna tolerancyjność wobec innych kultur; 2. Prawosławny – bardzo ważnym elementem jest bliski związek władz kościelnych i państwowych, który prowadzi do kultu silnej władzy; 3. Islamski – w tej religii uznaje się wielożeństwo, kobiety muszą być posłuszne mężczyznom, nosić stroje zasłaniające całe ciało, nie mogą mieć styczności z osobami obcymi, zwłaszcza z mężczyznami. Państwowość ukształtowana jest przez religię; 4. Afrykański – występuje tu bardzo silna identyfikacja plemienna, widoczny jest także mieszający się z prastarymi i lokalnymi wierzeniami wpływ chrześcijaństwa i islamu; 5. Hinduski – mimo że oficjalnie zakazano podziału społeczeństwa na kasty, podział ten nadal funkcjonuje. Tutaj kobiety mają większą swobodę, ale ich rola sprowadza się do opieki nad rodziną; 6. Buddyjski – silna wiara w reinkarnację, w kruchość życia i skupienie się na aspekcie duchowym życia prowadzi do tego, że bardzo ograniczony jest rozwój gospodarczy; 7. Chiński – ogromny wpływ na życie społeczeństwa ma system filozoficzno-religijny opierający się na przekonaniu, że władza ma dbać i chronić ludzi, a ci w zamian będą bezwzględnie posłuszni, zdyscyplinowani i będą wypełniali swoje obowiązki; 8. Japoński – dzięki szacunkowi do władzy i pracowitości, zaangażowaniu i wypełnianiu swoich obowiązków Japonia słynie z dynamicznego rozwoju gospodarczego; 9. Latyno-amerykański – dominuje język hiszpański (w Brazylii portugalski), religijność opiera się na mieszance wierzeń rdzennej ludności, afrykańskich niewolników i katolików. Miasto i jego funkcje Pierwsze miasta pełniły głównie funkcję obronną, a niektóre administracyjną. W ciągu wieków rozwijała się cywilizacja, powstawały usługi, rozwijało się rzemiosło i handel – funkcje miast zmieniały się. Dziś miasta pełnią następujące funkcje: – administracyjne – siedziba władz lokalnych, urzędów, – obronne – siedziba jednostek wojskowych, – przemysłowe – siedziba zakładów produkcyjnych, – usługowa – banki, restauracje, warsztaty naprawcze, – handlowa – sklepy, hurtownie, giełdy towarowe, – transportowa – ośrodek transportowy lub ważny węzeł komunikacyjny, – edukacyjna – szkoły i uczelnie, – turystyczna – miejsce, gdzie turyści przyjeżdżają aby zwiedzać i odpoczywać, – uzdrowiskowa – sanatoria, walory przyrodnicze, infrastruktura turystyczna, – religijna – ośrodek kultu religijnego, miejsce pielgrzymek. Urbanizacja – proces rozwoju miast. Obejmuje nie tylko rozwój już istniejących miast, ale także powstawanie nowych. Przemiany kulturowe i ekonomiczne, które także zaliczamy do procesu urbanizacji, zachodzą na czterech płaszczyznach: – demograficznej – wzrost ludności na danym obszarze, głównie w wyniku migracji, – przestrzennej – przestrzeń miejska powiększa się poprzez powstawanie nowych ośrodków miejskich oraz włączanie do już istniejących miast terenów przyległych, – ekonomicznej – wzrost zatrudnienia osób pracujących w przemyśle, budownictwie i usługach; jednocześnie spada liczba osób, które trudnią się rolnictwem, – społecznej – ludność zarówno miejska, jak i wiejska przyjmuje miejski styl życia. Proces urbanizacji odbywa się w czterech fazach: – urbanizacji wstępnej, suburbanizacji, dezurbanizacji, reurbanizacji. Zespoły miejskie powstają poprzez ciągły proces rozwoju miast i zmian przestrzennych, które zachodzą na skutek urbanizacji. Wpływ ma także wzrost liczby ludności, nie tylko wskutek przyrostu naturalnego, ale także ze względu na migrację. Ponieważ miasta wciąż się rozbudowują, zagęszcza się sieć łącząca leżące blisko siebie miasta. W ten sposób powstały zespoły miejskie. Wyróżniamy trzy typy takich zespołów: – aglomeracja monocentryczna – składa się z jednego ośrodka głównego, czyli dużego miasta, które otaczają strefy podmiejskie, tzw. satelity, czyli wszystkie mniejsze miasta. Przykładami są: aglomeracja londyńska, paryska, moskiewska; w Polsce warszawska lub krakowska;– aglomeracja policentryczna (konurbacja) – nie występuje tutaj jeden dominujący ośrodek, składa się ona z kilku miast podobnej wielkości. Dzięki dobrze funkcjonującej sieci komunikacyjnej funkcje miast uzupełniają się. Przykładami są: ukraińskie Zagłębie Donieckie, niemieckie Zagłębie Ruhry, w Polsce – Górnośląski Okręg Przemysłowy. – magalopolis – dobrze rozwinięty obszar, w którym zespoły miejskie łączą się ze sobą i wzajemnie przenikają. Największe megalopolis to: megalopolis Nippon w Japonii, megalopolis północno-wschodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych BoWash (Boston–Washington), megalopolis Wielkich Jezior. Powyższy materiał został opracowany przez Przeczytanie i zapamiętanie tych informacji ułatwi Ci zdanie klasówki. Pamiętaj korzystanie z naszych opracowań nie zastępuje Twoich obecności w szkole, korzystania z podręczników i rozwiązywania zadań domowych.
Wymagania edukacyjne: Oblicza geografii, zakres podstawowy · 11. Sprawdzenie wiadomości z rozdziału Mapa świata oraz Ludność i urbanizacja GLOBALNA GOSPODARKA 12. Czynniki rozwoju
Łatwo i szybko wyszukaj materiały do zajęć Dział 2. Ludność i urbanizacja Materiały dla nauczyciela (10) Prowadzenie lekcji Sprawdzanie wiedzy Filtry Przejdź do: © copyright \ Część 2 \ 2. Ludność i urbanizacja \ Część 2 \ 2. Ludność i urbanizacja \ Część 2 \ 2. Ludność i urbanizacja \ Część 2 \ 2. Ludność i urbanizacja \ Część 2 \ 2. Ludność i urbanizacja \ Część 2 \ 2. Ludność i urbanizacja \ Część 2 \ 2. Ludność i urbanizacja \ Część 2 \ 2. Ludność i urbanizacja \ Część 2 \ 2. Ludność i urbanizacja \ Część 2 \ 2. Ludność i urbanizacja Pobierz wszystkie Z bieżącej strony Przejdź do: © copyright

Temat: Urbanizacja Ameryki. Na tej lekcji: Dowiesz się jak rozmieszczona jest ludność Ameryki. Poznasz czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności. Przypomnisz sobie, co to jest urbanizacja oraz wskaźnik urbanizacji. Przypomnisz sobie, co to jest aglomeracja i jakie są jej rodzaje. Dowiesz się czym jest megalopolis.

Urbanizacja to ..., Stolica woj. opolskiego, Wymień 2 czynniki wpływające na liczbę urodzeń., Co to jest przyrost naturalny?, Jak oblicza się gęstość zaludnienia?, Kim jest emigrant?, Wymień mniejszości narodowe zamieszkujące Polskę., II sektor gospodarki to ..., Wymień 3 funkcje miasta., Co to jest aglomeracja monocentryczna? Przykład., Kim jest imigrant?, Wymień 3 skutki bezrobocia., Wymień 2 problemy mieszkańców dużych miast., Jak oblicza się saldo migracji?, W jakim sektorze gospodarki pracuje najwięcej Polaków?, Jakie jest największe miasto w Polsce?, Czym jest konurbacja? Przykład., Stolica woj. podlaskiego, Jak wygląda piramida płci i wieku dla społeczeństwa młodego?, Wiek przedprodukcyjny to..., Najmniejsze państwo Europy, Wymień 3 przyczyny migracji?, wymień 2 przyczyny bezrobocia, Wiek produkcyjny to..., Jak wygląda piramida płci i wieku dla społeczeństwa starzejącego się?, Jak wygląda struktura wyznaniowa w Polsce?, Największe państwo Europy, Kiedy występuje ujemny przyrost naturalny?, Stolica woj. warmińsko-mazurskiego, Co oznacza trójstopniowy podział władzy w Polsce?, Obecnie w Polsce występuje dodatni czy ujemny przyrost naturalny?, Jakie czynniki decydują o rozmieszczeniu ludności?, Co to jest migracja?, Co to jest wskaźnik urbanizacji?, Jak oblicza się przyrost rzeczywisty?, Co to jest naród?, Wymień mniejszości etniczne mieszkające w Polsce., Wymień sektory gospodarki., O czym informuje struktura zatrudnienia?, Kiedy występuje bezrobocie?, Co to jest miasto?, Jakich miast jest najwięcej w Polsce?, I sektor gospodarki to ..., Czy Polska jest krajem wielonarodowościowym?. Ranking Koło fortuny jest szablonem otwartym. Nie generuje wyników na tablicy.
365945299-330429643-255468251-Ludność-i-Urbanizacja-Test-Grupy-a-i-B-2-PDF.pdf. Julia. 255468251 Ludność i Urbanizacja Test Grupy a i B 2.
Rozwój miast jest naturalnym dążeniem w procesach osadniczych. Urbanizacja jest procesem zachodzącym na wielu płaszczyznach oraz w kilku fazach, wiąże się także z różnymi pomiarami oraz ukrytymi zjawiskami. Spis tematów (kliknij, aby przejść do wyboru tematów) Ludność XI Urbanizacja Urbanizacja to proces rozwoju miast, zachodzący na kilku płaszczyznach i w różnych fazach. Potocznie nazywana także umiastowieniem. Zasadniczo polega na przekształcaniu wsi w miasta oraz rozroście miast istniejących. 1. Płaszczyzny urbanizacji Urbanizacja zachodzi na kilku polach, czyli płaszczyznach. Wyróżnia się 4 główne aspekty urbanizacji: Urbanizacja demograficzna – polega na wzroście liczby ludności miast i tym samym odsetka ludności miejskiej. Jej przyczynami mogą być: duży przyrost naturalny w miastach, migracje ze wsi do miast lub przekształcanie wsi w miasta. Urbanizacja ekonomiczna – polega na podejmowaniu się przez ludność wiejską pracy w zawodach i branżach typowo miejskich, przede wszystkim w przemyśle i usługach (w branży pozarolniczej). Urbanizacja społeczna – polega na przyjmowaniu przez ludność wiejską „miejskiego stylu życia” i porzucaniu zachowań typowych dla wsi. Urbanizacja przestrzenna – polega na fizycznych powiększaniu się przestrzeni miast (np. poprzez przyłączanie do miasta okolicznych terenów wiejskich) oraz przekształcaniu krajobrazu wiejskiego w miejski. Obejmuje także tworzenie nowych miast. Istotnym faktem jest, że różne aspekty urbanizacji mogą zachodzić niezależnie od siebie, także na wsi. Zwłaszcza wieś w strefie podmiejskiej może być poddana różnym procesom urbanizacji i może dojść do jej faktycznego umiastowienia, mimo iż formalnie nie uzyskuje ona statusu miasta. 2. Fazy urbanizacji Proces urbanizacji przebiega w 4 głównych etapach, które mają różną charakterystykę rozmieszczenia ludności. Generalnie fazy te przechodzi większość miast świata, choć część z nich w różnych dzielnicach może przeżywać równocześnie kilka etapów urbanizacji. Fazy urbanizacji Źródło: Opracowanie własne. Urbanizacja wstępna – Pierwsza faza urbanizacji. Zachodzi najczęściej na skutek intensywnej industrializacji i związanego z tym rozwoju znacznej liczby miejsc pracy w mieście. Do miasta licznie napływa ludność ze wsi, która koncentruje się w centrum miasta – jak najbliżej miejsca pracy. Faza ta charakteryzuje się gwałtownym wzrostem zaludnienia całego miasta, a zwłaszcza centrum. Obecnie w tej fazie znajduje się niewielka grupa miast w państwach Afryki i Azji, które przeżywają proces intensywnej industrializacji. Wielkie blokowiska w centrach miast są typowe dla urbanizacji wstępnej Źródło: Suburbanizacja – Może zachodzić z dwóch powodów. W ujęciu klasycznym – z powodu znacznego poprawienia się sytuacji materialnej ludności w centrum, odpływa ona na przedmieścia w poszukiwaniu ciszy i spokoju oraz własnej przestrzeni – do domków jednorodzinnych. Powstają w ten sposób suburbia czyli rozległe osiedla peryferyjne na granicy miasta i otaczających go wsi. Dochodzi do „rozlewania się” miasta (ang. urban sprawl). Zaludnienia miasta jako całości wzrasta, natomiast zmienia się układ rozmieszczenia – znacznie rośnie gęstość zaludnienia przedmieść, natomiast w centrum dochodzi do rozluźnienia. Taka faza występuje obecnie w wielu miastach świata, zwłaszcza zamożnych państw Europy i Ameryki Północnej, w tym także w Polsce. Suburbia na peryferiach miast w Stanach Zjednoczonych Źródło: Hiperurbanizacja – alternatywny wariant suburbanizacji, mający w rzeczywistości charakter urbanizacji pozornej. W tym ujęciu do miasta napływa na masową skalę wiejska biedota, która poszukuje poprawy warunków życia wobec przeludnienia wsi. Ponieważ centrum jest już silnie zaludnione, zaczyna ona tworzyć osiedla nędzy (slumsy, fawele) na przedmieściach. Miasto również „rozlewa się”, ale zamiast osiedli domków jednorodzinnych, powstają osiedla domów zbudowanych ze śmieci i przypadkowych materiałów, w których nie zamieszkuje elita finansowa, lecz najgorszy element społeczny. Taką fazę przeżywają obecnie nie należące do bogatych państwa Afryki, Azji Południowo-Wschodniej oraz Ameryki Południowej, a osiedla nędzy są szczególnie widoczne w Indiach i Brazylii. Pozorna urbanizacja w Indiach – osiedla slumsów Źródło: Dezurbanizacja – Faza ta nazywana bywa także kryzysem miasta. Ze względu na mało atrakcyjne warunki życia (np. ze względu na kryzys finansowy i zmniejszenie liczby miejsc pracy) w mieście oraz coraz bardziej rozbudowane osiedla podmiejskie (i dalszy proces rozlewania się miasta) ludność migruje z centrum do coraz odleglejszych ośrodków, a nawet do innych miast. Spada więc nie tylko zaludnienie centrum, ale także miasta (a nawet całej aglomeracji) jako całości. W mieście zaczyna przybywać pustostanów, pojawiają się trudności z jego utrzymaniem, szerzy się wandalizm i przestępczość. Miastu może nawet grozić bankructwo. W tej fazie znajduje się obecnie wiele dawnych miast przemysłowych Europy czy Stanów Zjednoczonych. Podręcznikowymi przykładami są Detroit w USA i Łódź w Polsce. Kryzys Detroit wywołany został upadkiem przemysłu motoryzacyjnego w tym ośrodku Źródło: Reurbanizacja – Faza ta inicjowana jest przez władze miasta przeżywającego kryzys. Wyludnione centrum zostaje poddane gruntownej przebudowie, często także rewitalizacji i zmianie przeznaczenia funkcjonalnego. Miejsca dawnych fabryk zaczynają zajmować galerie handlowe i centra finansowe, co daje miastu nowy impuls rozwojowy. Stare blokowiska są wyburzane i zastępują je nowoczesne apartamentowce, co ponownie zachęca do osiedlania się w centrum – którego liczba ludności dość wyraźnie wzrasta. Podnosi to także zaludnienie miasta jako całości. W tej fazie znajdują się miasta krajów zamożnych min. w USA, Japonii, Europie Zachodniej, także w Polsce. Jednym z elementów reurbanizacji są działania w zakresie rewitalizacji Źródło: 3. Przyczyny i skutki urbanizacji Istnieje szereg przyczyn występowania urbanizacji, należy jednak zachować świadomość, że niektóre jej skutki nie muszą mieć wcale pozytywnego charakteru. Główne przyczyny urbanizacji: Przeludnienie (na skutek dużego przyrostu naturalnego przy jednoczesnym niedoborze ziemi uprawnej i zbyt małej liczbie miejsc pracy) wsi i związana z tym masowa migracja do miast. Poszukiwanie dostęp do usług niedostępnych na wsi, zwłaszcza w zakresie edukacji, kultury i ochrony zdrowia. Poszukiwanie rozrywki, min. klubów, pubów, imprez kulturalnych, dostęp do usług rozrywkowych np. shoppingu. Promocja miast w mediach masowych. Powstawanie atrakcyjnych i relatywnie niedrogich osiedli wielorodzinnych. Duża liczba zróżnicowanych miejsc pracy (niedostępnych na wsi) z możliwością zamieszkania w ich pobliżu. Wyższy poziom wynagrodzeń niż na wsi. Większa liczba klientów dla prowadzonej działalności gospodarczej. Administracyjne włączenie wsi do miast. Napływ uchodźców i imigrantów z innych krajów, którzy poszukują schronienia w mieście. Większy poziom tolerancji dla wszelkich przejawów odmienności. Korzyści aglomeracji – czyli obecność dużej liczby przedsiębiorstw na małym obszarze – potencjalnych kontrahentów, centrów naukowo-badawczych, łatwiejszego dostępu do półproduktów i jednoczesne zmniejszenie kosztów działalności. Chęć życia w większej społeczności – wśród skupiska ludzi. Centra handlowe to zarówno okazja do rozrywki, dostęp do usług jak i do klientów Źródło: Skutki urbanizacji mogą być zarówno pozytywne, jak i negatywne. Pozytywne skutki urbanizacji: Przyspieszenie tempa wzrostu gospodarczego. Powstawanie bardziej zróżnicowanych i liczniejszych miejsc pracy. Wyższe dochody i lepszy poziom życia ludności. Większe zasoby siły roboczej umożliwiające rozwój przedsiębiorstw. Intensywny rozwój transportu (w tym transportu zbiorowego) i znaczny wzrost mobilności ludności. Dynamiczny rozwój infrastruktury ułatwiający codzienne funkcjonowanie. Wzrost poziomu wykształcenia ludności. Wzrost poziomu świadomości społecznej min. w zakresie ochrony środowiska czy planowania rodziny. Rozwój instytucji kultury i sportu. Rozwój zróżnicowanych usług, w tym zwłaszcza medycznych, edukacyjnych i rozrywkowych. Wzrost tolerancji społecznej dla wszelkich odmienności. Rozwój architektury. Powstawanie obszarów zorganizowanej i zadbanej zieleni. Powstawanie centrów naukowych i badawczo-rozwojowych. Zjawisko miejskiej wyspy ciepła i związane z tym niższe koszty ogrzewania. Powstawanie uczelni wyższych i związanych z nimi innowacji może mieć miejsce wyłącznie w miastach Źródło: Negatywne skutki urbanizacji: Duża konkurencja na rynku pracy i w prowadzonej działalności gospodarczej. Wysokie koszty utrzymania (np. nieruchomości) i przemieszczania się. Wysokie koszty prowadzenia działalności gospodarczej. Głód przestrzeni i chroniczny jej niedostatek (małe mieszkania, brak parkingów). Znaczny wzrost zanieczyszczenia środowiska i degradacji przestrzeni. Występowanie zjawiska smogu i związanych z nim chorób. Łatwiejsze rozprzestrzenianie się wszelkiego rodzaju epidemii. Powstawanie izolowanych dzielnic bogatych i biednych mieszkańców, w tym chaotycznie zabudowanych slumsów (faweli). Występowanie konfliktów na tle różnic etnicznych, religijnych czy w zakresie światopoglądu między mieszkańcami. Występowanie konfliktów sąsiedzkich. Zjawisko hałasu i zanieczyszczenia światłem. Wzrost przestępczości i większa liczba zjawisk patologicznych. Zjawisko bezdomności. Zjawisko smogu jest coraz większym problemem obszarów zurbanizowanych Źródło: 4. Urbanizacja na świecie i w Polsce Podstawowym miernikiem poziomu zurbanizowania jest wskaźnik urbanizacji, czyli odsetek ludności miejskiej na danym obszarze (np. w kraju). Oblicza się go dzieląc liczbę ludności miast przez całkowitą liczbę ludności i mnożąc razy 100%. Wartość tego wskaźnika na świecie jest silnie zróżnicowana. Liczba ludności miast i wsi w skali czasu w miliardach Źródło: Obecnie na świeci wskaźnik urbanizacji wynosi około 56% i stale wzrasta. W 2007 r. liczba ludności miast po raz pierwszy była większa niż liczba ludności wsi. Stało się to za sprawą dynamicznej urbanizacji Azji, Afryki i Ameryki Południowej. Szacuje się, że w 2050 r. będzie ponad 7 miliardów mieszkańców miast, a wskaźnik urbanizacji przekroczy 70%. Warto odnotować, że obecnie prawie 1/3 mieszkańców miast to mieszkańcy slumsów. Zróżnicowanie wskaźnika urbanizacji w państwach świata w 2017 r. Źródło: Istotną ciekawostką jest fakt, że istnieją państwa o 100% wskaźniku urbanizacji. Są to mikropaństwa ograniczające się wyłącznie do obszarów miast, np. Watykan, Singapur czy Monako. Urbanizacja najwyższa jest w państwach wysoko rozwiniętych gospodarczo, zwłaszcza w Europie, Australii i Nowej Zelandii oraz Ameryce Północnej (USA, Kanada) oraz Japonii i Korei Południowej. Dużym odchyleniem od normy jest bardzo wysoki poziom zurbanizowania państw Ameryki Południowej, nie ma on jednak związku z ich wysokim poziomem rozwoju, ale z masowymi migracjami ze wsi do miast i ma charakter urbanizacji pozornej. Mieszkańcy miast i wsi i wskaźnik urbanizacji w wybranych krajach Źródło: Opracowanie własne. Bardzo ciekawe jest zastanowienie się nie tylko nad wskaźnikiem urbanizacji, ale także nad ogólną liczbą ludności miejskiej. Okazuje się, że w Etiopii żyje w miastach więcej ludzi niż w miastach Polski, mimo blisko dwuketonie niższego wskaźnika urbanizacji. Z drugiej strony w całej Belgii mieszka mniej ludzi niż w miastach Polski. Urbanizacja w skali czasu według regionów świata Źródło: W ciągu ostatnich blisko 70 lat doszło do gwałtownego wzrostu poziomu urbanizacji wszystkich kontynentów. Mimo, iż najszybszy wzrost wskaźnika następował w Azji i Afryce, kontynenty te nadal są najsłabiej zurbanizowane. Wskaźnik urbanizacji w Polsce w skali czasu Źródło: Urbanizacja w Polsce nie jest wysoka w porównaniu z innymi państwami w Europie i w 2018 r. wynosi zaledwie około 60%, co więcej – notuje tendencję spadkową. ONZ szacuje jednak, że liczba ludności miast w Polsce wzrośnie do 2050 r. do około 70%. W przeszłości, po II Wojnie Światowej Polska notowała gwałtowny wzrost wskaźnika urbanizacji z około 35% do około 62% w 1989 r., co związane było z industrializacją gospodarki i rozwojem miast. Po 1989 nastąpiły w Polsce na masową skalę procesy suburbanizacji, które doprowadziły do wzrostu liczby ludności wiejskiej. Wskaźnik urbanizacji w Polsce według województw w 2019 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS. Wskaźnik urbanizacji w Polsce jest silnie zróżnicowany regionalnie. Najsłabiej zurbanizowana jest rolnicza południowo-wschodnia Polska (podkarpackie, lubelskie, świętokrzyskie, małopolskie), gdzie wskaźnik ten wynosi nawet mniej niż 50%. Najwyższy wskaźnik urbanizacji notujemy z kolei w województwie śląskim, a to za sprawą gwałtownego zurbanizowania tego obszaru w okresie PRL za sprawą rozwijanego tam przemysłu. Wysokim poziomem zurbanizowania cechuje się także Mazowsze (za sprawą Warszawy) oraz tak zwane „ziemie odzyskane”. 5. Procesy metropolizacji Jednym z ciekawych aspektów urbanizacji są procesy metropolizacji czyli tworzenia się lokalnych centrów życia społeczno-gospodarczego w różnej skali (kraju, kontynentu lub globalnie). Ośrodki te oddziałują na tereny otaczające, a nawet na cały świat. Metropoliami są duże miasta, ale też aglomeracje tworzone przez zespoły miast, których liczba ludności przekracza 1 milion mieszkańców. Warunkami uznania aglomeracji za metropolie są: Odpowiednia liczba ludności – minimum 1 milion mieszkańców Skupienie siedziby zarządów istotnych podmiotów gospodarczych takich jak koncerny międzynarodowe, instytucje finansowe. Obecność siedzib krajowych lub międzynarodowych (istotnych) instytucji publicznych. Obecność centrów naukowych i badawczo-rozwojowych o dużym znaczeniu i wysokim stopniu innowacyjności. Dobre połączenia transportowe z innymi metropoliami, zwłaszcza w zakresie transportu lotniczego oraz pełniona rola lokalnego węzła komunikacyjnego. Wyjątkowość aglomeracji pod względem historycznym, gospodarczym, społecznym, architektonicznym lub kulturowym. Tworzenie istotnej sieci powiązań gospodarczych z obszarem otaczającym i bycie lokalnym centrum skupiającym w swojej orbicie mniejsze ośrodki satelickie. Obecne, przeszłe i prognozowane największe miasta świata Źródło: Według ONZ w 2018 r. było 548 miast (lub aglomeracji) na świecie o liczbie ludności przekraczającej 1 milion mieszkańców, w tym 33 przekraczające 10 milionów mieszkańców, których znaczenie miało charakter globalny. W Polsce jedynym miastem powyżej 1 miliona osób jest Warszawa, ale aglomeracja Śląska przekracza tą liczbę z dużą nawiązką. Do roli metropolii aspirują także – Trójmiasto, Kraków, Łódź, Wrocław i Poznań, które wraz z obszarami satelickimi liczą kilkaset tysięcy – prawie milion mieszkańców. Czasami przyjmuje się kryterium tzw. metropolii lokalnych o liczbie ludności przekraczającej 0,5 miliona – te ośrodki z pewnością pełnią taką funkcję.
1 Wymagania edukacyjne „Planeta Nowa 2” Rozdział Lp. Temat Poziom wymagań konieczny podstawowy rozszerzający dopełniający wykraczający Afryka 1. Warunki naturalne…
Terytorium jednego kraju lub miasta otoczone przez obszar innego państwa, np. San Marino (Włochy), Lesotho (RPA), Llivia (Francja)
sprawdzian i odpowiedzi do testu "Ludnosc i urbanizacja w Polsce" grupa testu A i B dla klasy 7. Zgadywanki Zdrapka Przetrwanie Opowiadania Losowy. quiz. W tym pliku znajdziesz testy z: - Unit 1-3, - Unit 4-7, - Unit 8-10, - 11-14.

Documents Similar To Ludność i Urbanizacja test Grupy A i B (1).doc. Carousel Previous Carousel Next. Geografia Rolnictwo i Przemysl. Uploaded by. black-hole. Geografia Rolnictwo i przemysł .Test Ludność i urbanizacja, Rozdział II podręcznika Oblicza geografii 2, zakres rozszerzony dla Klasa III.

2. Ludność. Urbanizacja , Część 3 , Oblicza geografii ZR , Geografia , Szkoły ponadgimnazjalne , Zasoby , strona 1 , dlanauczyciela.pl

ks0K.
  • u71n8b0qi1.pages.dev/7
  • u71n8b0qi1.pages.dev/12
  • u71n8b0qi1.pages.dev/76
  • u71n8b0qi1.pages.dev/29
  • u71n8b0qi1.pages.dev/72
  • u71n8b0qi1.pages.dev/4
  • u71n8b0qi1.pages.dev/37
  • u71n8b0qi1.pages.dev/49

    • oblicza geografii 2 ludność i urbanizacja